طرحواره درمانی
طرحواره درمانی به زبان ساده آیا در مسائل عاطفی یا شغلی خود به طور مداوم دچار مشکل میشوید؟ آیا تابهحال حس کردهاید در یک چرخه معیوب مشکلات و عواطف نامطلوب گیر افتادهاید و راه خروج از این چرخه را پیدا نمیکنید؟ پیشنهاد ما این است که حتما طرحواره درمانی را امتحان کنید. این شیوه درمان، یک روش جدید درمانی برای طیف گستردهای از مشکلات روانشناختی است.
طرحواره درمانی در حوزه درمانهای متوسط تا بلند مدت قرار میگیرد و به همان اندازه اثربخشی و ماندگاری بسیار بالایی نیز دارد. در این مقاله قصد داریم درباره اینکه طرحوارهها چه هستند و چه مشکلاتی ایجاد میکنند، تعریف طرحواره درمانی و تکنیکها و جلسات این درمان روانشناختی صحبت کنیم.
اگر مایلید در مورد طرحواره درمانی بیشتر بدانید تا انتهای مقاله با ما همراه باشیدطرحواره درمانی چیست؟
طرحواره درمانی (Schema Therapy) رویکردی نوین در روانشناسی است که به افراد در شناسایی و تغییر الگوهای ذهنی ناسازگار (طرحوارههای ناسازگار اولیه) کمک میکند. این الگوها، که اغلب در دوران کودکی شکل میگیرند، میتوانند بر تفکر، احساسات و رفتار فرد در بزرگسالی تاثیر منفی بگذارند و منجر به مشکلات روانشناختی شوند.
طرحواره درمانی با تلفیق مؤثر درمان شناختی- رفتاری (CBT)، نظریه روابط موضوعی روانکاوی، نظریه دلبستگی و گشتالت درمانی، به دنبال ایجاد تغییر عمیق و پایدار در فرد است.
چرا به طرحواره درمانی نیاز داریم؟فرض کنید در کودکی همواره مورد بیتوجهی والدین قرار گرفتهاید. این تجربه میتواند منجر به شکلگیری طرحوارهی “ترکشدگی/ طرد” شود. فردی که درگیر این طرحواره است، ممکن است در بزرگسالی همواره احساس کند دیگران او را دوست ندارند و به دنبال تایید دائمی از اطرافیان باشد. این الگوی ذهنی میتواند منجر به برقراری روابط ناسالم و احساس تنهایی مزمن شود.
طرحوارههای ناسازگار اولیه، مانند تلههای ذهنی عمل میکنند که فرد را در چرخهای از افکار، احساسات و رفتارهای منفی گرفتار میکنند. طرحواره درمانی به ما کمک میکند تا این تلهها را شناسایی کنیم، درستیشان را به چالش بکشیم و الگوهای رفتاری سالمتری را جایگزین آنها کنیم.
علائم و نشانههای ناشی از طرحوارههای ناسازگار اولیه:
افرادی که درگیر طرحوارههای ناسازگار اولیه هستند، ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
مشکلات در روابط: دشواری در برقراری و حفظ روابط صمیمی، ترس از طرد شدن، وابستگی شدید عاطفی
مشکلات در تنظیم هیجانات: نوسانات خلقی، خشم غیرقابل کنترل، غم و اندوه طولانیمدت
مشکلات در عزت نفس: احساس بیارزش بودن، کمالگرایی افراطی، نیاز شدید به تایید دیگران
مشکلات رفتاری: اجتناب از موقعیتهای چالشبرانگیز، رفتارهای تکانشی، اعتیاد
مشکلات در تفکر: تفکر همه یا هیچ، ذهنیت منفی، فاجعهسازی